Kan een kookmethode het ziekteverloop van IBD beïnvloeden?
Auteur: Judith Wellens
De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn de twee belangrijkste manifestaties van inflammatoire darmziekten (IBD). Ze komen voor bij mensen met een genetische voorbeschikking, na blootstelling aan een tot nog toe onbekende omgevingsfactor. Het zijn relatief ‘jonge’ ziekten, waarbij dr. Burill Crohn in 1932 de link legde tussen verschillende gevallen van niet-infectieuze buikpijn bij jonge mannen. De rest is geschiedenis. Het waren ook westerse ziekten, waarbij de gevallen sinds 1932 fors stegen in Europa en Noord-Amerika, maar nagenoeg onbestaande bleven in Azië en het Midden-Oosten. We schrijven ‘waren’, aangezien dit niet langer klopt.
Vandaag de dag is IBD een ziekte die mensen over de hele wereld treft. Nochtans blijven er verschillen bestaan en hebben vooral de geïndustrialiseerde (of ‘verwesterde’) gebieden het hoogste aantal patiënten. Daarom denken we dat de westerse levensstijl hierin een sleutelrol speelt, en met name de voeding. We weten immers dat exclusieve enterale voeding bij kinderen met de ziekte van Crohn even goed werkt als een kuur corticosteroïden als inductietherapie. Daarnaast tonen andere studies aan dat bepaalde diëten bij volwassenen (voorlopig nog enkel in studieverband) ook een gustig effect kunnen hebben op het ziekteverloop. De exacte reden waarom bepaalde voeding hierin kan helpen en andere niet, is echter nog onbekend. Een interessante denkpiste om deze verschillen te verklaren, is de manier van voedselbereiding. Bij het verhitten van voeding (zeker in droge omstandigheden en langdurige blootstelling aan hoge temperaturen), zal de chemische samenstelling van de voeding veranderen. Deze chemische reactie noemen we de Maillard-reactie of bruiningsreactie en resulteert in de vorming van geavanceerde geglycosyleerde eindproducten (AGEs, zie figuur). Deze AGEs zijn alomtegenwoordig in onze westerse voeding en vermoedelijk erg belangrijk voor onze gezondheid.
De meeste AGEs worden immers niet opgenomen in de dunne darm (zoals andere voedingsstoffen) en hierdoor kunnen deze producten opstapelen in de dikke darm. Daar kunnen ze oxidatieve stress en inflammatie genereren door binding aan RAGE (de receptor voor AGEs) in de darm. Daarnaast worden AGEs - wanneer ze in de dikke darm komen - ook beschikbaar voor het microbioom met een impact op samenstelling en functie van deze bacteriën, zoals al werd aangetoond in dierenmodellen en patiëntenstudies in andere chronische ziekten zoals diabetes. Patiëntenstudies in de context van ontsteking van de darm en IBD ontbreken echter volledig. Onze hypothese is dat een dieet met weinig AGEs (met voornamelijk gekookte en gestoomde voeding) een gunstig effect heeft op (darm)onsteking, doorlaatbaarheid van de darm en het microbioom, in vergelijking met een dieet hoog in AGEs (met gebakken of gegrilde voeding). In deze eerste fase zullen we een pilootstudie van 1 maand opzetten bij gezonde vrijwilligers.
Concreet zal de studie doorgaan aan de KULeuven onder leiding van prof. João Sabino en prof. Séverine Vermeire en zullen gezonde vrijwilligers gevraagd worden gedurende twee keer twee weken vaste recepten te volgen. De voeding zal ofwel gebakken en gegrild moeten worden, ofwel gekookt en gestoomd. De recepten van elke kookmethode werden samengesteld met de hulp van onze diëtisten en bevatten identiek dezelfde ingrediënten. Zo zal op dag 1 bijvoorbeeld vis, prei en aardappelen op het menu staan waarbij die gestoomd worden voor het ene dieet, en gebakken voor het andere twee weken later. Voor en na de interventies zullen bloed, urine en stoelgang afgenomen worden om de effecten op ontsteking, doorlaatbaarheid van de darm en veranderingen in het microbioom te meten. Als de resultaten gunstig zijn, zal een gelijkaardige studie opgezet worden voor IBD-patiënten. We hopen immers dat een eenvoudige nutritionele interventie als deze, een valabele strategie kan zijn in de behandeling van IBD (zonder de bijwerkingen van medicatie).
Meer nieuws Alle artikels bekijken
Met de steun van deze sponsors Alle sponsors bekijken
