Diagnostiek voor inflammatoire darmziekten
Auteur: Dr. Bram Verstockt en Devrim Aslan (laatste jaar (3de) master studente geneeskunde KU Leuven)
De diagnose van inflammatoire darmziekten (Inflammatory Bowel Disease, IBD, zijnde de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa) blijft een uitdaging voor zowel arts als patiënt. De grootste uitdaging in dit hele diagnostische proces blijft het ontbreken van een unieke test die éénduidig kan leiden tot de diagnose. Daarom zal er bij verdenking van IBD een hele reeks onderzoeken worden voorgesteld, om met grote waarschijnlijk de diagnose te bevestigen of ontkrachtigen. Naast een algemeen nazicht door uw arts (het klinisch onderzoek) en een bloed- & stoelgangsonderzoek, zal vaak een maag- & of darmonderzoek worden voorgesteld (de gastro- & coloscopie) waarbij ook hele kleine stukjes weefsel worden afgenomen voor microscopisch onderzoek (histologie). Tot slot kan uw arts bepaalde beeldvormingsonderzoeken voorstellen. Deze onderzoeken vormen uiteraard ook een belangrijke uitdaging voor de patiënt zelf, gezien deze als gênant, onaangenaam of soms zelfs pijnlijk kunnen worden ervaren. (1,4)
Onderzoek toont aan dat de symptomen die patiënten ervaren niet altijd overeenkomen met de ernst en uitgebreidheid van de letsels die uw arts ziet bij een darmonderzoek. (6) Zo kan iemand – gelukkig - amper symptomen ondervinden, terwijl bij een coloscopie een zeer ernstige ziekte wordt vastgesteld. Het beoordelen van de uitgebreidheid en de ernst van de ziekte met behulp van een darmonderzoek is dan ook onmisbaar om een correcte therapie in te stellen voor de patiënt.
Dit artikel biedt een summier overzicht van de mogelijke onderzoeken die uw arts kan voorstel bij het vermoeden van een diagnose van IBD.
Het klinisch onderzoek
Wanneer u op consultatie komt, wordt u in eerste instantie bevraagd en klinisch onderzocht door uw arts. Hierbij zal uw dokter tijdens de consultatie uw algemene toestand bevragen en deze inschatten aan de hand van verschillende parameters zoals gewicht(sevolutie), bloeddruk en/of temperatuur. (4) Daarnaast zal uw arts uiteraard ook uw buik onderzoeken. Hierbij wordt vooral gelet op hoe soepel de buik aanvoelt, of u ergens pijn ervaart, of er massa’s te voelen zijn en hoe uw darmgeluid op dat moment klinkt. Mogelijks zal uw arts ook voorstellen om de huid rondom de aars te bekijken, om eventuele fistels en/of abcessen (vnl. bij ziekte van Crohn) op te sporen. Tot slot kan uw arts in bepaalde gevallen ook de mond, ogen, huid of gewrichten onderzoeken (4)
Laboratoriumonderzoek
Endoscopie
Radiologisch onderzoek
De diagnose van IBD bij kinderen, toch een beetje anders?
Bronnen:
- Aggio R, Probert C. Future methods for the diagnosis of inflammatory bowel disease. Dig Dis. 2014
- Mosli M, Al Beshir M, Al-Judaibi B, Al-Ameel T, Saleem A, Bessissow T, Ghosh S, Almadi M. Advances in the diagnosis and management of inflammatory bowel disease: challenges and uncertainties. Saudi J Gastroenterol. 2014
- Tharian B, George N, Navaneethan U. Endoscopy in the Diagnosis and Management of Complications of Inflammatory Bowel Disease. Inflamm Bowel Dis. 2016
- Bernstein CN, Fried M, Krabshuis JH, Cohen H, Eliakim R, Fedail S, Gearry R, Goh KL, Hamid S, Khan AG, LeMair AW, Malfertheiner, Ouyang Q, Rey JF, Sood A, Steinwurz F, Thomsen OO, Thomson A, Watermeyer G. World Gastroenterology Organization Practice Guidelines for the diagnosis and management of IBD in 2010.
- UZ Leuven, brochure darmvoorbereiding
- Eliakim R, Magro F. Imaging techniques in IBD and their role in follow-up and surveillance. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2014
- Flynn S, Eisenstein S. Inflammatory Bowel Disease Presentation and Diagnosis. Surg Clin North Am. 2019
- Maaser C, Sturm A, Vavricka SR, Kucharzik T, Fiorino G, Annese V, Calabrese E, Baumgart DC, Bettenworth D, Borralho Nunes P, Burisch J, Castiglione F, Eliakim R, Ellul P, González-Lama Y, Gordon H, Halligan S, Katsanos K, Kopylov U, Kotze PG, Krustinš E, Laghi A, Limdi JK, Rieder F, Rimola J, Taylor SA, Tolan D, van Rheenen P, Verstockt B, Stoker J; European Crohn’s and Colitis Organisation [ECCO] and the European Society of Gastrointestinal and Abdominal Radiology [ESGAR]. ECCO-ESGAR Guideline for Diagnostic Assessment in IBD Part 1: Initial diagnosis, monitoring of known IBD, detection of complications. J Crohns Colitis. 2019
Met de steun van deze sponsors Alle sponsors bekijken
